Eén volwassene op tien tussen de 20 en 79 jaar lijdt aan diabetes. Dat zijn wereldwijd dus zo’n 537 miljoen mensen. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie krijgt ongeveer een derde van hen af te rekenen met een complicatie die bekendstaat als diabetische retinopathie (DR).
DR is een van de drie belangrijkste oorzaken van onomkeerbare blindheid. De andere twee zijn glaucoom en leeftijdgerelateerde maculadegeneratie.
Zo’n 80% van alle diabetici krijgt vroeg of laat af te rekenen met DR. Dat maakt DR tot belangrijkste oorzaak van vermijdbare slechtziendheid en zelfs blindheid bij volwassenen uit de actieve bevolking.
Naarmate DR vordert, kunnen opties als het inspuiten van geneesmiddelen in het oog of een laserbehandeling slechtziendheid voorkomen, maar de timing is daarbij van cruciaal belang. Het welslagen van de behandeling hangt in hoge mate af van het feit of DR op tijd wordt vastgesteld en behandeld voor het ernstige schade toebrengt aan het netvlies.
Het probleem is echter dat DR in een vroeg stadium geen duidelijke symptomen heeft. Daarom bieden veel gezondheidsstelsels een netvliesscreening aan voor diabetici, waarbij de oogarts snel kan vaststellen wie moet behandeld worden.
Maar veel screeningcentra zijn er meestal niet. De wachtlijsten kunnen aardig oplopen, en nog andere hindernissen bemoeilijken een mogelijke screening:
- Een gebrek aan coördinatie tussen artsen
- Een gebrek aan sensibilisering van de patiënt
- Ongemak voor de patiënt door de dilatatie van de pupil
Een gewaarschuwd man…
DR vordert niet bij iedereen aan een even snel tempo, dus patiënten bij wie het werd vastgesteld, moeten regelmatig worden opgevolgd door hun arts.
Een oogarts wil een patiënt met DR over het algemeen om de drie tot zes maanden opvolgen alvorens te beslissen om over te gaan tot een behandeling. Voor diabetespatiënten zonder DR-diagnose bleek uit onderzoek dat het optimale tijdsinterval tussen screenings om de aandoening tijdig op te sporen tussen de één tot twee jaar bedraagt.
De bedoeling van zo’n screening is om patiënten door te verwijzen voor ze DR in een gevorderd stadium hebben, zodat de behandeling kan worden opgestart voor hun gezichtsvermogen eronder lijdt. Een tijdige screening kan het risico op verlies van gezichtsvermogen naar schatting met ca. 95% verkleinen.
Maar met de huidige hindernissen die een regelmatige netvliesscreening in de weg staan, zullen veel artsen het moeilijk hebben om dat gunstige resultaat ook echt te realiseren.
Betere screening dankzij AI
Het aantal patiënten met diabetes zal tegen 2045 naar schatting 784 miljoen bedragen. Daaruit volgt dus logischerwijs dat ook het aantal patiënten met diabetische retinopathie zal toenemen. Aan het huidige tempo zullen tegen 2050 zo’n 234 miljoen mensen getroffen zijn door de complicatie.
Om daarop in te spelen moeten de huidige hindernissen die een regelmatige screening in de weg staan, overwonnen worden.
Het op AI gebaseerde MONA-systeem voor automatische netvliesscreening werd ontworpen om het proces te vereenvoudigen. Het helpt DR in een vroeg stadium te herkennen door beelden van het netvlies te onderzoeken op tekenen van door DR veroorzaakte schade. Er is geen gespecialiseerde opleiding voor vereist en de screening kan ook zonder afspraak worden uitgevoerd.
MONA is compatibel met de meeste niet-midriatische funduscamera’s op de markt. Het kost verplegend personeel of technici ongeveer een uurtje om te leren hoe ze foto’s moeten maken van het netvlies en hoe ze die kunnen uploaden naar de MONA-cloud. De analyse neemt amper enkele seconden in beslag, waarna er meteen een rapport naar de oogarts wordt gestuurd om te worden bekeken.
MONA DR wil de toegang tot screening verbeteren en een snellere behandeling mogelijk maken, zodat minder mensen wereldwijd worden getroffen door een verminderd gezichtsvermogen. Neem vandaag nog contact met ons op om meer te weten te komen over de werking van MONA.
Gevolgen voor patiënten
Diabetische retinopathie is de belangrijkste oorzaak van blindheid bij actieve volwassenen.
Mensen met diabetes zouden zich jaarlijks moeten laten onderzoeken op DR zodat deze aandoening vroegtijdig kan worden vastgesteld. Patiënten die de diagnose van DR hebben gekregen moeten zich regelmatig laten screenen om de voortgang van de ziekte te volgen.
MONA maakt het mogelijk om uw ogen regelmatig te laten onderzoeken zonder wachtlijsten of fysieke ongemakken.
Na enkele minuten weet u of u zich verder moet laten opvolgen, dan wel of u gerust bent tot uw volgende jaarlijkse screening.
Gevolgen voor artsen
Oftalmologen kunnen MONA gebruiken om hun patiëntenworkflow te verbeteren. Een technicus kan beelden maken van de retina en 3 minuten later weet de patiënt of hij verdere zorg nodig heeft. Hoe minder tijd er opgaat aan de diagnose, hoe meer tijd er vrijkomt voor complexe behandelingen en ingrepen. De patiënt gaat tevreden naar buiten, waardoor hij geneigd zal zijn deze positieve ervaring te delen met zijn persoonlijk netwerk.
Diabetologen en endocrinologen kunnen MONA gebruiken om oogzorg op te nemen in de evaluatie van hun patiënt. Een geautomatiseerd proces van 3 minuten volstaat om een patiënt gerustgesteld huiswaarts te sturen of door te verwijzen naar een oftalmoloog.
Het probleem
Met de vergrijzing van de bevolking neemt ook het aantal oogziekten toe, en is er bijgevolg meer behoefte aan oogzorg.
In 2020 verscheen in The Lancet een studie over diabetische retinopathie. Daaruit bleek dat deze aandoening de belangrijkste oorzaak is van blindheid bij vijftigplussers.
Het goede nieuws is dat DR kan worden voorkomen en behandeld.
Maar er zijn enkele obstakels:
Alleen specialisten kunnen de diagnose stellen
- De huidige screeningmethodes vereisen de tussenkomst van een specialist die de resultaten kan analyseren, een diagnose kan stellen en kan bevestigen in welk stadium van DR de patiënt zich bevindt.
Er zijn lange wachtlijsten
- Gezien het beperkte aantal specialisten kan het lang duren voor u een afspraak kunt maken in uw buurt.
De screening is onaangenaam
- De huidige technieken voor retinascreening zijn tijdrovend en fysiek onaangenaam.
